jueves, 27 de junio de 2013

HODEIEN EHIZTARIA




Gure aitak hurrengo egunean egingo zuen eguraldia asmatzen zuen. Gaztetan kapazitate horrek harritzen ninduen. Baserrian jaioa zen eta telebistak baino askoz hobeto zekien euria edo eguzkia izango genuen, zerua aterri edo lainotsu egongo zen. Ez dakit nola baina, hodeien itxuraz edo zeruaren koloreaz.

Denboraz, ordea, zahartu ahala, ahalmen hori apurka-apurka galduz joan zen, adinarekin gaztetasuna, osasuna edo indarra bidean geratzen diren moduan. Agian gai horretaz zuen interesa galduz joan zen ere. Azkeneko aldiz ospitalera eraman genuenean elurra egiten zuen. Ospitaleko lehiotik, elurra ikusita, elurtea noiz bukatu behar zen aipatu eta oraingo honetan, nola ez, asmatu zuen ere.

Pena dut kapazitate hori eta berak zituen beste asko neureganatu ez izanaz. Oraingo karreradunok, mundua kontrolpean dugula pentsatzen dugu, unibertsoa guri esker jarraitzen duela biraka.

Gustoko ditut zaharrak, nahiz haiengan apenas erreparatzen dudan. Batzutan nire amaren gogoetak grabatzen ditut mobilean. Berak ez daki smartphone edo tablet bat erabiltzen, baina ez nituzke bizitzan zehar pilatu dituen jakinduria, abileziak eta ezagupenak betikoz galtzea nahi.

Eta, are gutxiago, errenka dabilen mundu honi, oraintsu arte behintzat, guk karreradun harrook, ezer onik ekarri ez diogula ikusita.




lunes, 17 de junio de 2013

BIHOTZ ILUNA

ELENA ODRIOZOLA


Behin Ixabeli bihotza erauzi zioten. Izkutuko harreman luze baten ondoren, zorigaiztoko berria jaso zuen: maite zuen gizona beste andra batekin ezkontzekoa zen maiatzaren amaiera aldean. Errealitatea aspalditik ezagutzen bazuen ere, mundua gainera erori zitzaion. Automata bat bezala mugitzen zen, etxetik lanera, supermerkatutik bankuko bulegoetara, lagun batengandik beste batengana. Robot bat bezala gidatzen zuen. Gorputza, arima eta burmuina hustuta zituen. Aingeru begirale batek bere pausuak zaintzen bazituen, egun haietan bere ondotik alde eginda omen zegoen, izpirituen munduan galduta.

Berak ere, agian, horixe eragin zuen beste batzurengan, ondorengo urteetan inguratzen zitzaizkion gizonezkoekin harreman dexente hasi eta apurtu egin baitzituen. Denbora luze horretan, ezusteko hiriak bisitatu zituen, emanaldi askotan parte hartu, jatetxe bitxietan afaldu baita ezagun asko egin ere. Guzti honen aztarna ttipi bat bere baitan geratzen bazen, ez omen zuen barruko ezer ikutzen. Ez zen berriro maitemindu, ez zuen beste pasio sakonik sentitu, ez zituen inoiz iparra, hegoa, mendebaldea eta ekialdea berriro nahastu.

Berrogei urte bete zituenean, lagunekin edo familiarekin ospatu beharrean, Kreta irlara joan zen bakar-bakarrik. Matala hondartzaren magalean bost egun igaro zituen, itsasoari, herrikoei eta bera bezalako turistei begira. Eguzkiak gauza guztiak argiztatzen zituen, txalupak, etxeetako horma zuriak, umeak, hegaztiak. Bueltako abioian, ordea, bere bihotza ilun mantetzen zen, sute bizi baten ondorengo txingarrak berriro piztea ezinezkoa izango balitz bezala.


lunes, 29 de abril de 2013

METAMORFOSIA



REMEDIOS VARO (Hacia Acuario)


Azken aldian ohartu dut noizero-noizero bizitzak botatzen nauela nagoen tokietatik, leku horiek eman ahal zidaten guztia agortuta egongo balitz bezala. Hau gertatu zait lanean zein laguntasun edo maitasun hartu-emanetan. Naturak ez omen du gustoko alferkeria, erosotasuna edo ausardia-eza.

Bizitza metamorfosia da, etengabeko aldaketa. Isilpeko uharte batera egindako ezusteko bidaia bat, hartaz ezer ez dakigula. Leku hartatik, gainera, inor ez omen da inoiz bueltatu. Bidean, zer dago? Esperientziak, ezagupenak, grina eta mina.

Lanez aldatu dut. Lantegi berriko kideak egunero agurtzen ditut goizeko zortzietan. Hamar urte gehiago pasatuko banu bertatik mugitu gabe berdintsu egingo nuke goizero-goizero, jubilazioa hurreratzen den artean. Bitartean, mundu zabala dago gure zain, ezagutzen ez dugun jendetza gure ondotik pasatuz, gertaera desberdinak, hiri, kale eta etxe ezezagunak, gugaz batera mundu hau konpartituz, kasik ohartu gabe.

Euskal Herriko lurretan, gure sena eta kultura babesteko edo, jende-multzo itxiak izan ditugu, ia monolitikoak. Hauetako talde askotan, zoritxarrez, partaide guztiek berdin pentsatzen dute bizitzaz, sexuen arteko harremanez, kirolaz, politikaz, beste koadrila edo tribu batzuetako kideez.

Horrek babesten gaitu, zalantzarik gabe, baina krisalida horretan murgildurik ez ote dugun galtzen euskalduntasuna indartu, sakondu eta berpizteko aukera?